Tarihce ve Genel Bilgiler

Muhtar : Mehmet Mustafa ŞAHAN
Nüfus : 2008 yılında 61 kişi (35 kadın - 26 erkek) 26 Hane
2000 yılında 79 kişi
1997 yılında 84 kişi
Posta Kodu : 50500
Rakım : 1060 m
İlçeye uzaklığı : 24 km
İle uzaklığı : 40 km
Koordinatlar : Enlem ; 38.8793 kuzey
Boylam ; 34.7345 doğu
Köyümüzde cami ve lojmanı birde köy evi bulunmaktadır.
Doğusunda ;ÖZKONAK kasabası Batısında ;İĞDELİKIŞLA ,BÜYÜKKIŞLA köyleri
Güneyinde ; AYHAN lar ve GÜMÜŞYAZI köyleri
Kuzeyinde ; SARILAR kasabası bulunmaktadır.

ULAŞIM
Köye ulaşım çok kolaydır.Ulaşım kuzey,güney ve batı yönlerindendir.Kuzey ulaşımı ANKARA KAYSERİ yolu üzerinden olup TOPAKLI SARILAR üzerinden köye girilir.Güney ulaşımı NEVŞEHİR AVANOS AYHAN lar köyü yada NEVŞEHİR GÜLŞEHİR ,YEŞİLÖZ köyü GÜMÜŞYAZI köyü üzerinden.Batı ulaşımı ANKARA dan gelen için KIRŞEHİR,HACIBEKTAŞ BÜYÜKKIŞLA köyünden köye girilir.Ayrıca köye ulaşım tamamen asfalt yollarla yapılmaktadır.

COĞRAFİ KONUM
38.8793 kuzey enleminde ve 34.7345 doğu boylamında , denizden yüksekliği 1060 metre olan köyümüz düz bir arazi yapısına sahiptir.Tipik bir karasal iklimin (yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve yağışlı) görüldüğü köyümüzde daha önceleri çokça yetiştirilen buğday , arpa üzüm ve sebzenin artık yetiştirilmediği iklimin ve göçten dolayı azalan nüfusun etkisiyle sadece bir miktar buğday ve üzüm kaldığı ve üzümden pekmez elde edildiği malumdur.. Dağlık ve ormanlık bir alana sahip olmayan köyümüzde hayvancılıkta bitme noktasına gelmiştir.

KUYULUKIŞLA KÖYÜ TARİHİ - RİVAYET ODUR Kİ!
Köyümüzün geçmişi ; Oğuzların Boz-Oklar kolunun Gün-Han Oğullarına tabi olan BAYAT BOYU’ na dayanmaktadır. Tarihte Dede Korkut (Korkut Ata) , Şair Fuzuli gibi önemli şahsiyetler yetiştirmiş olan , ‘’devleti ve nimeti bol , devlet ve nimet sahibi ‘’ manasına gelen Bayatların sembolü şahindi. Diğer Oğuz boyları gibi Sir i-derya (Seyhun) Nehri kıyılarında ve kuzeydeki bozkırlarda yaşayan Bayat Boyu İslamiyet’in kabulünden sonra bir kısmı 11.yüzyılda Selçuklu Hükümdarları idaresinde Horasan ve İran üzerinden Anadolu’ya ve Suriye’ye gelirler , diğer oymak ve boylarda 13.yüzyılda Büyük göçün ve Moğol istilasının etkisiyle Irak ve Suriye’ ye gelirler. Buralarda bazı siyasi hadiselere katılıp , büyük bir ihtimalle Dulkadirli Beyliğini kurdular. Buradan önce Maraş ve Elbistan bölgesine , sonra diğer Türkmen boyları ile beraber 15. yüzyılın başlarında da Yozgat ve komşu yörelerde Bozok oymaklarına yerleşirler. Yerleşik hayata geçtikten sonra da uzunca bir müddet yaylaya çıkma geleneğini bırakmadılar . Bayatların bir kısmı kışın Kuzey Suriye’ye ve Şam’a gittikleri için Şam Bayatı adını aldılar. Hayvancılıkla uğraşan Cins atlar yetiştirip çiftçilik yapan Bayatlar yaylak (yazlık) olarak Maraş ve civarı , kışlak (kışlık) olarak Şam’ı kullandılar. Şam’da halen bayat mahallesi diye bir bölgenin olduğu bilinmektedir.Hatta Şamdan gitmeye karar veren Bayat Boyuna ; ‘’ Dağlık ve keklik öten yerde durmayın , Saz biten , kaz öten yerde konaklayın ‘’ demişler. Şamdan önce Maraşa yerleşip oradan dağılırlar.
Anadolu’da kalan Bayatlar, Pehlivanlı ve Reyhanlı gibi güçlü obalar olarak hayatlarını sürdürdüler. 17. yüzyılda Bayat obalarından çoğu Pehlivanların geri kalanları da Reyhanlıların etrafında toplandılar. Böylece 18. yüzyılda Pehlivanlılar 15.000 çadıra sahip güçlü bir oymak halinde Bozokta (Yozgat ) oturdular.
19. yüzyılda Pehlivanlıların çoğu Yozgat-Ankara arasındaki yöreye yerleşirler. Bugün halen Anadolu’nun bazı bölgelerinde Bayat , Şambayat ismiyle anılan yerleşim alanları bulunmaktadır
Şam Bayat boyuna bağlı olan ;
Yahyalu Yörüklerinin 1613 yıllarında Kayseri civarına,
Bekdik Aşiretinin ;1700 yıllarında Kırşehir, Nevşehir, Kaman, Aksaray bölgesine.
Kuzu Güdenli Oymağının ; 19.yüzyılda Kayseri’nin Kucakkışla (Akkışla) yöresine
Boynu İnceli Tükmenleri grubu ; 1750 yılların da Maraş’tan ; Nevşehir ve köylerine Yabanlı Aşiretinin ; 1700–1750 yılları arasında Maraş tan ; Akkışla , Topaklı , Kozaklı civarına
Avşar’ dan Gaffarlular’ ın ; Nevşehir Kozaklı Kayaaltı bölgesine yerleştikleri bilinmektedir.
Muhtemeldir ki ! Yukarıda ki aşiretler (hangisi olduğu bilinmemekte) arasından 6- 7 hanelik bir gurup önce Kayapınar mevki civarına sonra Zank ve de Göçyolu mevkiine daha çok kısa bir müddet Barak ‘ta ki kömler civarına sonrada Karabağ mevkine yerleşir. Rivayete göre bir müddet yazları yayla (yaylak) olarak karabağ kışları (kışlak) olarak şu anda köyümüzün bulunduğu yeri kullanır. Hatta İsmail Güneş in evinden başlayıp Yaşar Özcan ın evinin bulunduğu yere kadar dere hizasında kömlerin , inlerin ,kayadamlarının, magaralara türü şeylerinin olup ilk olarak olara yerleştiği hatta geçen kervanları göçleri soymak için buraları kullandığı söylemleri vardır. Kuyu adı ;köyün ortasında girişte ki dere hacının söğüdü denen büyük bir söğüt agacı olduğu içinde büyükçe bir kuyu olduğu köyün su ihtiyacını buradan karşıladığı bilinip köy adının kuyu kısmı buradan ; kışla adı konusunda ise iki rivayet olup birincisi yaylak olarak karabag kışlak olarak köyün bulunduğu yer kullanıldığı için kışlak yerleşince kışla olmuş, ikincisi ; kanlıkaya mevkinde geçen kervanları soyduğu , Büyükkışla köyünde (üçüncü rivayet kışla varmış)ve bizim köy de bir karakol olduğu hatta bizim köyde ki karakolda Bagler sülalesinden İsmail Bağın durduğu ; bu iki köyde ki karakolun kapanmasıyla kışla adının ordan kaldığı sanılmaktadır. İlk başka köye gelen 7 hanelik sülalenin ; Hacının Evi (koncalar) , Çakırlar (özcanlar) , Bağler (bilenler) , Medikler (işçiler) , Hamzalar. Alini Evi , İncesülükler olduğu daha sonra diğerlerinin bu sülalelerden bölündüğü sanılmaktadır. Ayrıca daha sonra başka sülalelerde köye gelip yerleşmişlerdir. Bir rivayete göre de bize ŞAMBAYATI denen beş köy olduğu Büyükkışla İğdelikışla Kuyulukışla Aşağıbarak Yukarı barak olarak ayrıldığı düşüncesi vardır. Düşük bir ihtimale göre Ayhanlar da bu gruptan ayrılmıştır.

Osmanlı Devletinin 1840 yıllarında ki kayıtlarda Nevşehir bölgesinin Yozgat Vilayeti (eyaleti) Niğde Muhassıllığına (vergi toplayan il) bağlı olduğu , 1847 ‘deki idari yapılanmada ; Nevşehir , Konya Vilayetine bağlı livalardan (sancak) biri haline getirildiği , 1849 kayıtlarında merkezin Niğde’ ye taşınmasından söz edildiği bilinmektedir. 1867 Vilayet Nizamnamesine (iller kanunu)göre Nevşehir livası(sancak) kazaya(ilçe) dönüştürülerek Konya Vilayetinin Niğde Sancağına bağlanmıştır. Bu dönemde Niğde Sancağının Nevşehir , Ürgüp , Aksaray , Kırşehir ve Yahyalı olmak üzere beş kazası bulunmaktadır.1867’ den 1918 yılına kadar Nevşehir’in idari statüsünde bir değişme olmayıp buna karşın 1896 yılında Arapsun (Gülşehir) Niğde Sancağına bağlı bir kaza haline getirilir , bu yıllarda köyün Gülşehir e( GÜLŞEHİR TAPUDA KÖY KAYITLARI MEVCUD) bağlı idi. Kısa bir süre sonra Avanos a baglanıp ; Avanos ise Ankara Vilayetinin Kırşehir Sancağına bağlı bir kaza haline getirilir. Hacıbektaş ise Ankara Vilayetinin Kırşehir Sancağına bağlı bir nahiye(kasaba) durumundadır. Yani 1954 yılına kadar Kırşehir’e bağlı olan köyümüz 20 temmuz 1954 yılında Nevşehir’in il olması ile ; Nevşehir ilinin Avanos ilçesine bağlanarak bugünkü idari statüsünü almıştır.
Köyümüzün gelenek görenek adetler tarihi yerleri açısından değerlendirildiğinde çokta kendisine has bir özelliğinin olmadığı görülüp tarihinin çokta eski olmadığı düşünülmektedir. Resmi belgelerde de 1850 yıllarından başlamaktadır köyümüzün kayıtları.
1950 li yıllarından sonra da kendi halinde olup tarihi bir hadisenin yaşanmadığı köyümüzde 1980’ lerde nüfuz 300’lere çıkıp 1990’ lardan sonra başlayan göç olayı ile nüfuz hızla düşmüş : 1997 ‘ de 84 kişi olan köy , 2000 yılında 79 kişi , 2008 yılında da 61 ‘e düşmüştür .

BUNLARI BİLİYORMUYDUNUZ ?
KÖYÜMÜZDE YAPILAN İLKLER
Kesin olarak bilinmemekle birlikte köyümüzde yapılan ilklerin tarihleri aşağıya çıkartılmıştır.
Köyde ilk okul 1930 lu yıllarda şimdiki caminin avlusunun altında kayadan oyma yerde idi.
Köyümüze ilk su köyün önündeki çeşme 19 tarihinde yapıldı.
Köyümüze ilk muhtar
İlk okul 19 50 li yıllarda şu an imam lojmanı olan yere 1966 da şimdiki bulunduğu yere yapıldı.
1961 Köyümüzden Avrupa ya ilk giden Rasim DÖLEK oldu
1963 köyde ilk bakkalı Şakir ÖZCAN tarafından açıldı.
1964 Yılında Osman TUYGAR ve Adif (Arif) DEMİR in ortak aldığı (gazla çalışan tarla kuşu) traktörle tanıştı
1965 yılında köy telefonla Osman TUYGAR ın muhtarlığında tanıştı.Özkonak (Genezin) karakolu arası görüşülürdü.
1965 minare nin yapılışı Osman TUYGAR ın muhrarlında yapılmıştır
1967 köy çoraktan kurtulup çatıyla tanıştı Memili SÖĞÜT yaptırdı.
1970 Yılında minibüs yolculuğu Hacı ERDOĞAN ile başladı. Köy ile Gülşehir arası .
1970 şimdiki caminin yapılışı
İlk camii şimdiki avlunun olduğu yerde idi.